Tagot

Rehabilitacja dzieci to kompleksowy proces, mający na celu wspieranie rozwoju fizycznego i leczenie różnorodnych dysfunkcji narządu ruchu. Stosowane metody zależą od wieku dziecka, rodzaju schorzenia oraz jego indywidualnych potrzeb. Dzięki odpowiednio dobranym technikom terapeutycznym możliwe jest nie tylko przywracanie sprawności najmłodszym, lecz także zapobieganie dalszym problemom zdrowotnym. Wczesna interwencja pozwala na korekcję nieprawidłowych wzorców ruchowych, co zwiększa szanse na prawidłowy rozwój motoryczny w przyszłości. Współczesna rehabilitacja dzieci łączy w sobie podejście medyczne, edukacyjne i emocjonalne, stawiając na holistyczne wsparcie rozwoju. Do najczęściej stosowanych metod pracy z małymi pacjentami należą: Bobath, Vojta i PETO. Każda z nich ma swoje specyficzne zastosowania i cele, które pomagają wspierać rozwój dziecka. 

Metoda Bobatch (usprawnienie neurorozwojowe)

Metoda Bobath została stworzona z myślą o niemowlętach i dzieciach, u których występują zaburzenia rozwoju ruchowego. Jest przeznaczona głównie dla dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD), jednak znajduje swoje zastosowanie także u małych pacjentów z innymi schorzeniami, np. wadami rozwojowymi ośrodkowego układu nerwowego, zaburzeniami ruchowymi, chorobami nerwowo-mięśniowymi czy asymetrią ułożeniową.

Głównym celem tej terapii jest poprawa rozwoju motorycznego i wspieranie dziecka w osiąganiu samodzielności. Kluczowym elementem jest regulacja napięcia mięśniowego – specjalista może obniżać wzmożone lub podnosić zbyt niskie napięcie. W trakcie rehabilitacji hamowane są nieprawidłowe odruchy, a jednocześnie stymulowane te prawidłowe, aby dziecko mogło je wykorzystywać w codziennym życiu.

Metoda Vojty (zasada odruchowej lokomocji)

Rehabilitacja metodą Vojty jest przeznaczona dla dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, opóźnieniem rozwoju psychoruchowego, zaburzeniami ośrodkowej koordynacji nerwowej oraz asymetrią ułożenia ciała. Jej nadrzędnym celem jest wspieranie dziecka w osiągnięciu samodzielności w codziennych czynnościach, szczególnie w przypadku problemów z lokomocją.

Ta metoda wymaga od dziecka rozumienia mowy i zdolności wykonywania poleceń, co umożliwia aktywny udział w terapii. W trakcie zajęć terapeutycznych wykorzystywane są specjalne meble, dostosowane do potrzeb dzieci, które wspierają naukę samoobsługi oraz wykonywania codziennych czynności. Rehabilitacja odbywa się najczęściej w grupach pod nadzorem kilku specjalistów. Podczas zajęć terapeuci opisują wykonywane ruchy, a zadaniem dzieci jest ich powtórzenie. W przypadku trudności z realizacją zadania może poprosić kolegów o pomoc, co dodatkowo rozwija jego umiejętności społeczne.

Metoda PETO (kierowane nauczanie)

Terapia metodą PETO jest przeznaczona dla dzieci z zaburzeniami lokomocji. Warunkiem koniecznym do jej zastosowania jest, tak jak powyżej, rozumienie mowy i umiejętność wykonywania przez dziecko prostych poleceń. Metoda PETO łączy usprawnianie ruchowe z oddziaływaniem psychopedagogicznym, koncentrując się na nauce samodzielności w codziennych czynnościach, np. jedzenia, ubierania, mycia czy zabawy z rówieśnikami. Istotnym celem jest także rozwijanie umiejętności samodzielnego przemieszczania się bez wsparcia innych osób. W trakcie zajęć wykorzystuje się proste, drewniane meble, takie jak prycze, krzesła i stoły, które pomagają w nauce samoobsługi oraz opanowywaniu codziennych czynności. Zajęcia są prowadzone w grupach liczących od 12 do 22 dzieci, nadzorowanych przez kilku terapeutów. Podobnie jak w przypadku metody Vojty, częścią terapii jest słowny opis wykonywanych ruchów, a także możliwość zwrócenia się o pomoc do rówieśników przy problemie z wykonaniem danej czynności, co dodatkowo wspiera rozwój umiejętności społecznych i budowanie relacji w grupie.

Pozostałe metody rehabilitacji dzieci

Wśród metod rehabilitacyjnych dzieci możemy spotkać się także z:

• Trójpłaszczyznową Terapią Manualną Wad Stóp – skupia się na diagnostyce, leczeniu i profilaktyce wad stóp poprzez zaangażowanie rąk terapeuty w przywróceniu harmonii i równowagi w stopach dziecka,
• Metodą FITS (Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz) – łączy kompleksową diagnostykę i terapię skolioz, wad postawy oraz choroby Scheuermanna; obejmuje m.in. trening kontroli sensomotorycznej, relaksację struktur hipertonicznych, wzmacnianie mięśni wyhamowanych, a także uświadamianie pacjenta i utrwalanie w nim prawidłowych wzorców ruchowych,
• Metodą PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) – stworzona dla dzieci z wadami układu kostno-stawowego, mózgowym porażeniem dziecięcym, skoliozą nerwowo-mięśniową, zanikiem mięśni, uszkodzeniem rdzenia kręgowego lub splotu ramiennego, a także przepukliną oponowo-rdzeniową; rehabilitacja metodą PNF wykorzystuje techniki stabilizujące, rozluźniające, przeciwbólowe oraz wspomagające naukę ruchu i koordynacji, aby przywrócić prawidłowe wzorce ruchowe podczas chodzenia, siadania czy wstawania,
• Masażem Shantala – prosta technika masażu niemowląt i dzieci, wywodząca się z Indii; pozwala na regulację snu, stymulację rozwoju psychofizycznego i korzystnie wpływa na mięśnie, układ nerwowy, krążenie i skórę dziecka,
• Integracją sensoryczną – to proces, w którym mózg łączy informacje z różnych zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku czy równowagi; odgrywa kluczową rolę w rozwoju dzieci, wspierając ich percepcję, ruch, myślenie i zachowanie. Prawidłowe funkcjonowanie tego procesu ułatwia naukę, komunikację i budowanie relacji,
• Kinesiotapingiem – to popularna metoda wspierająca fizjoterapię; pomaga regulować napięcie mięśniowe, zwiększać zakres ruchu i siłę mięśni poprzez umieszczenie specjalnej taśmy w odpowiednim miejscu na ciele.

Wczesna diagnoza odgrywa kluczową rolę w skuteczności każdej z wymienionych terapii. Im szybciej rodzice zdecydują się na konsultację, tym wcześniej można rozpocząć działania rehabilitacyjne, które zwiększają szansę na prawidłowy rozwój dziecka. Na konsultacje do doświadczonych i wykwalifikowanych specjalistów z zakresu ortopedii i rehabilitacji dziecięcej zapraszamy do Wysokospecjalistycznej Przychodni Lekarskiej Ortodentika w Łukowie – https://www.ortodentika.pl/.